Coder le sens_για μια μελλοντική υπηρεσία παραγωγής νοήματος

Σε μια συνέντευξη του Pierre Levy στο περιοδικό multitudes υπάρχει (ανάμεσα σε άλλα) ένα ενδιαφέρον σημείο που αφορά στο Semantic Web ή αλλιώς το Web των data. Το ενδιαφέρον συνίσταται στο γεγονός πως το Semantic Web αποτελεί μια ελπίδα εκκαθάρισης του θορύβου (info-noise) που απειλεί σήμερα όχι μόνο την προσοχή των χρηστών του Internet, αλλά διαμορφώνει μια κουλτούρα που βασισμένη στο remix, κυριολεκτικά καταναλώνει την ιστορία. Από το 1983 ο V. Flusser, προειδοποιούσε πως οι δυνατότητες αναπαραγωγής των ΄΄συνθετικών εικόνων΄΄ όπως τις ονόμαζε, μπορούσε να οδηγήσει σε εκτροπή την νέα κατάσταση που έθετε η τεχνολογία, ωθώντας την στην εντροπία. Σε μια πολιτιστική μορφή εντροπίας όπου ολόκληρη η παραγωγή εικόνων, ήχων, κτλ, που ανασύρεται από την ΄΄data base΄΄ της ιστορίας, για να μπει στη μηχανή του κιμά της αναπαραγωγής, εξαντλείται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που εξαντλούμε τους πόρους του φυσικού περιβάλλοντος. Η ιστορία δεν είναι ανεξάντλητη, όπως δεν είναι ανεξάντλητο το νερό, το οξυγόνο, τα ορυκτά.

Ο Pierre Levy, επιχειρεί να διασαφηνίσει την έννοια της κωδικοποίησης του νοήματος (coder le sens) που βρίσκεται στη βάση του Semantic Web. Λέει πως σίγουρα η πληροφορική έκανε ένα άλμα από τη στιγμή που πέτυχε να κωδικοποιήσει τις εικόνες σε δυαδικό κώδικα (pixels), κάτι που άνοιξε το δρόμο στη ψηφιακή φωτογραφία και video, στα λογισμικά των animations και των videogames, όπως και σε όλα τα πιθανά photoshop. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στον ήχο (μουσική) που επέτρεψε τις ψηφιακές μουσικές συνθέσεις, το μιξάζ, τις ψηφιακές εγγραφές και -κυρίως- τις ανταλλαγές. (P2P) Το τι συμβαίνει σήμερα το βλέπουμε όλοι. Από τη μια μεριά ανοίγεται ο δρόμος για τη δημιουργία νέων παραδόσεων -εφόσον οι παλιές μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα στις καινούργιες πλατφόρμες-ενεργοποιώντας έτσι τις τεράστιες δυνατότητες της συλλογικής διάνοιας (intelligence collective) και από την άλλη να συμβεί η καταστροφή που λέει ο Flusser, και για πιο λόγο? για να βγάλει χρήματα το YouTube και η Google?

Ψάχνει λέει ο Levy, σε συνεργασία με Γαλλικές ομάδες (Labo paragraphe, Paris-8) Κορεάτικες (université INHA) Βραζιλιάνικες (PUC Sao Paulo) και Αμερικάνικες (Michel Biezunski και Steve Newcomb) που είναι ανεξάρτητοι ερευνητές και σύμβουλοι, στο ίδιο ακριβώς πνεύμα που επινόησε τον δυαδικό κώδικα για τις εικόνες και τον ήχο, την κωδικοποίηση του νοήματος. Καταλαβαίνει κανείς πως αν η έρευνα πετύχει το αποτέλεσμα θα έχει απίστευτο αντίκτυπο, καθώς θα αυξήσει εκθετικά τη δύναμη της έκφρασης και της ερμηνείας για τους χρήστες και τις κοινότητες των δικτύων της συλλογικής διάνοιας. Ειδικά αν η υποθετική δυνατότητα κωδικοποίησης του νοήματος παραμείνει μια ελεύθερη διαδικασία, μακριά από τις εταιρίες και τις κάθε είδους power structures. Αρκετά με τους αλγόριθμους της μηχανής αναζήτησης της Google και το άλλο φρούτο, το ανερχόμενο μοντέλο του παγκόσμιου ιστού ( Chinet) που στήνεται στη Κίνα. Είθε να δούμε επιτέλους και πολιτιστικές υπηρεσίες παραγωγής νοήματος μέσα στη φούσκα του πάλαι ποτέ ουτοπικού Internet.(Που αυτή τη στιγμή ρεμιξάρει τα χάλια του, καταναλώνοντας σε ενέργεια τους φυσικούς πόρους του πλανήτη)

Web 2.0 Suicide Machine_say good- bye with dignity

Faster, Safer, Smarter, Better. Tired of your Social Network? Liberate your newbie friends with a Web2.0 suicide! This machine lets you delete all your energy sucking social-networking profiles, kill your fake virtual friends, and completely do away with your Web2.0 alterego. The machine is just a metaphor for the website which moddr_ is hosting; the belly of the beast where the web2.0 suicide scripts are maintained. Our service currently runs with Facebook, Myspace, Twitter and LinkedIn! Commit NOW!

Αυτή είναι η προτροπή που βλέπει κάποιος που κάνει login στο site: http://suicide.moddr.net/ για να χρησιμοποιήσει μια εφαρμογή που του επιτρέπει να ΄΄αυτοκτονήσει΄΄ σαν χρήστης μερικών πολύ δημοφιλών κοινωνικών δικτύων αφαιρώντας σταδιακά τους ΄΄φίλους΄΄του. Μια unfriending διαδικασία δηλαδή.

Δεν είναι παρά ένα media arts project που θα παρέμενε ένα ακόμα project του είδους, αν το facebook αλλά και τα media γενικότερα, ήταν λιγότερο λαίμαργα για ειδήσεις και αναπαραγωγή ειδήσεων σχετικές με το buzz των κοινωνικών δικτύων και πιο ειδικά του facebook. Αλλά δεν έγινε έτσι. Τα ίδια τα media και το facebook προκάλεσαν θόρυβο γύρω από τη Suicide Machine επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά πόσο ''real user friendly'' είναι και (οκ, με κωμικό τρόπο) τη ρήση του Marx πως ο τελευταίος καπιταλιστής θα κρεμαστεί με το σκοινί που θα του έχει πουλήσει ένας άλλος. (Ή κάτι τέτοιο)

Τυχαίνει ένας βασικός συντελεστής της ομάδας που έφτιαξε τη μηχανή Suicide Machine, ο Fresco Gamba να είναι γνωστός μου και να έχουμε μοιραστεί αρκετές εμπειρίες στη ζωή και στις media arts. Έτσι, είχαμε μια συνομιλία σχετική με την εμπειρία που είχαν με το facebook που τους έχει κάνει εδώ και δύο μέρες μήνυση!! Κάποια αποσπάσματα της οποίας παραθέτω.

<<Το Σάββατο 9 Ιανουαρίου ενώ συντηρούσα την ΄΄suicidemachine΄΄ και δοκίμαζα μερικά νέα scripts είδα ξαφνικά -ενώ ήμουν login στο facebook- το μήνυμα ''BAD IP access blocked''. Έκανα αμέσως μια screenshot και την έβαλα στη πρώτη σελίδα του site της Web 2.0 sucide machine. 24 ώρες μετά οι Los Angeles Times έγραψαν γι΄αυτό και φυσικά η είδηση έκανε το γύρω του κόσμου μέσα σε λίγες ώρες. Τα διεθνή media κατελήφθησαν από εμμονή αναπαραγωγής της επικεφαλίδας, "facebook kills the suicidemachine".΄Έτσι στην ουσία, μας έκαναν γνωστούς με αυτή την απερίσκεπτη πράξη τους. Όλα τα σχετικά άρθρα στα media άρχισαν λόγω του αποκλεισμού μας από το facebook και όχι λέγοντας αυτό που ουσιαστικά είναι η ΄΄suicidemachine΄΄ , ένα εργαλείο, ένα net-art project ή απλά ένα λογοπαίγνιο πάνω στο ΄΄Web 2.0 unfriending΄΄.>>

<<Είναι αληθινά κωμικό αν σκεφτεί κανείς πως η μηχανή μας ΄΄εκτέλεσε΄΄ περίπου 500 λογαριασμούς του facebook, τη στιγμή που υπάρχουν περίπου 350.000.000 χρήστες! Ίσως το σημαντικότερο αποτέλεσμα αυτού του πρότζεκτ είναι τα σχόλια και οι κριτικές που έκαναν οι αναγνώστες των άρθρων, ξεκινώντας συζητήσεις σχετικά με το τι είναι ιδιωτικό και τι δημόσιο και τους τρόπους με τους οποίους οι εταιρίες χειρίζονται αυτά τα θέματα. Τι συμβαίνει αν θελήσει κανείς να αρνηθεί τις υπηρεσίες? (opt out) Τι γίνεται με την καταγραφή και την αποθήκευση των δεδομένων των χρηστών? Αυτά τα θέματα αποτελούν γόνιμο έδαφος για βαθύτερο και συνεχή διάλογο.>>

<<Φυσικά το facebook ενοχλήθηκε πολύ με την ιδέα πως το "unfriending" θα μπορούσε να γίνει της μόδας, ένα hip, και να χάσουν την ΄΄αγοραστική τους αξία΄΄ μιας και όλα εκεί βασίζονται, δηλαδή ΄΄πόσα μάτια΄΄ (eye$) κοιτούν τις ανόητες διαφημίσεις σε κάθε σελίδα του facebook. Έπίτευγμα για το project μας θα ήταν αν το facebook άλλαζε τους όρους χρήσης ή αν έλεγαν πιο καθαρά πως χρησιμοποιούν τα προσωπικά δεδομένα του κάθε χρήστη αλλά και για ποιους σκοπούς.Νομίζω πως υπάρχει ακόμα αρκετό δυναμικό σχετικά με το suicidemachine.org γιατί ως τώρα οι άνθρωποι δεν έχουν πραγματικά καταλάβει πως ήταν ένα art project σχεδιασμένο από επαγγελματίες media artists. Για παράδειγμα, κάποιοι τύποι από την wallstreet-journal και τους financial times μας έκαναν ερωτήσεις ΄΄για την εταιρία μας΄΄ που ήταν πραγματικά κωμικές. Ελπίζω την επόμενη εβδομάδα να ξαναπιάσουμε το διάλογο από την αρχή, προς το παρόν είναι ΄΄αυτοί και εμείς΄΄, ίσως το αντιστρέψουμε σε ΄΄εμείς και εμείς΄΄. Επίσης, συνεχίζουμε να δουλεύουμε πάνω στον αποκλεισμό μας προσπαθώντας να κάνουμε τη μηχανή να ξανατρέξει στο facebook, χρησιμοποιώντας ένα αποκεντρωμένο δίκτυο διαφορετικών proxy servers. Πολλοί άνθρωποι μας προσφέρουν proxy servers και προσπαθούμε ξανά να ΄΄δαγκώσουμε΄΄ λίγο. Πάντως δεν νομίζω πως η επιτυχία του project βασίζεται τόσο στο αν θα καταφέρουμε να έχουμε πρόσβαση ξανά στους servers τους.>>

Αστυμαγεία

Το κείμενο που ακολουθεί-και που δημοσιεύτηκε στο τρίτο τεύχος του περιοδικού Konteiner- δεν αφορά βέβαια στα networks του web 2.0, ούτε στην τέχνη των δικτύων, ούτε είναι videogame. Έχει κάτι από όλα αυτά αλλά κυρίως είναι μια Folded-in κατάσταση, μια ειδική κατηγορία της. Μια μορφή αναδίπλωσης της πόλης, σαν φίδι, σε ένα θανάσιμο εναγκαλισμό που επιφυλάσσει για κάποιους.

Τα παρακάτω, είναι θραύσματα μιας συνομιλίας που έγινε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας στην περιοχή που αποκαλείται ΄΄γκέτο΄΄ του κέντρου της Αθήνας. Ο συνομιλητής μου είναι κάμποσα χρόνια άστεγος, (τον περισσότερο καιρό) και χρήστης ουσιών,. Κατά τη διάρκεια του ΄΄περίπατου΄΄ προσπάθησα να δω τη συγκεκριμένη ζώνη της πόλης, με τα μάτια κάποιου που είναι μεν εγκλωβισμένος σ΄ αυτή τη μορφή ζωής, αλλά όπως λέει και ο ίδιος, ΄΄η παιδεία που διαθέτει του επιτρέπει την έξωθεν όραση΄΄. Όχι όμως και τον ΄΄οριστικό απεγκλωβισμό του΄΄.

<<Το γκέτο είναι ένα από τα αποτελέσματα της αστυμαγείας. Είναι αρχαία Ελληνική λέξη αυτή που χαρακτήριζε από τότε τη δυναμική των μαζικών κινήσεων της πόλης. Η πόλη κινείται προς το κέντρο. Και οι κινήσεις της είναι οι κινήσεις της επιθυμίας. Επίσης, των αναστολών και των ματαιώσεων της βέβαια...Τίποτα δεν είναι αυτό που μοιάζει να είναι. Όλοι μεταμορφώνονται συνέχεια. Όλα είναι εικονικά. Σε μια διαρκή αλλαγή ανάλογα με τα άτομα, τις φυλές, την περιοχή, και βέβαια την ώρα. Και οι παρεμβάσεις ΄΄απ΄έξω΄΄, οι ΄΄σκούπες΄΄ κι αυτές εικονικές είναι.>>

<<Κάποια μέρα ένας άστεγος έβαλε ένα πακετάκι με απορρυπαντικό σε ένα κάδο για να το πάρει ένας άλλος άστεγος μήπως και πλύνει κανένα ρούχο. Είδε την κίνηση ένας πρεζάκιας παραπλανήθηκε από τη συσκευασία και τη σύσταση της σκόνης, το πήρε και άρχισε να το σπρώχνει σαν πρέζα.>>

<<Ο Π είναι ένας ντίλερ έτσι? Από κάπου από τη Μέση Ανατολή η καταγωγή του. Πολύ μάτσο τύπος από αυτούς που ορκίζονται στα παντελόνια τους. Φτάνει για παράδειγμα στο δρόμο, πες στη Σοφοκλέους, ακουμπά τη μπίρα του πάνω στον σκουπιδοντενεκέ, τον ονομάζει ΄΄γραφείο΄΄ του, γύρω του απλώνονται τα τσιράκια, πιάνουν τα πόστα, αυτοί τσεκάρουν την πελατεία, αν δεν σε ξέρουν ή αν σ΄έχουν στη μαύρη λίστα ή δεν σε γουστάρουν για κάποιο λόγο, σε στέλνουν έτσι και τολμήσεις να πλησιάσεις κοντά. Όσοι μαζεύονται για να πάρουν ΄΄χαρτί΄΄ πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί μην ακουμπήσουν τη μπίρα που είναι πάνω στο ΄΄γραφείο΄΄.>>

<<Πιο παλιά, οι μαύροι σπρώχνανε πρωινές ώρες, χαράματα, το διάστημα που γινόταν η αλλαγή βάρδιας των μπάτσων και οι δρόμοι έμεναν ΄΄ακηδεμόνευτοι΄΄ και καλά. Γενικά οι μαύροι δεν είχανε ποτέ καλή πρέζα γιατί δεν είναι ΄΄πότες΄΄ δεν ξέρουν και την κόβουνε άγαρμπα με μαλακίες. Δεν έχουν στοργή. Καμιά φορά όμως συνέβαινε να σπρώξουν καμιά καλή, ε... τότε τα σκαλάκια στις πολυκατοικίες γύρω-γύρω, μεταμορφωνόντουσαν σε στασίδια ενατένισης του υπερπέραν. Όποιος ξέρει από πρέζα (καλά) καταλαβαίνει τη μεταφυσική κίνηση της εξόδου από τον εαυτό. Έχεις δει τον εσωτερικό χορό που εκτελεί καμιά φορά το πρεζάκι που την έχει ακούσει μες τη μέση του δρόμου έτσι? Που θυμίζει άλογο παγωμένο τη στιγμή του άλματος, της εξόδου…>>

<< Οι εξελίξεις και οι αλλαγές είναι γρήγορες, γιατί το χρηματιστήριο της πρέζας είναι το πιο ευαίσθητο στις αλλαγές χρηματιστήριο αξιών κάθε πόλης, κι αυτό γιατί η πρέζα δεν είναι απλά μια επιθυμία, είναι επιθυμία εφ΄όλης της ύλης, επιθυμία ζωής... Σε μια αλλαγή λοιπόν επάνω, οι μαύροι χάσανε τις σταθερές περιοχές τους. Εξαρτάται από πολλά πράγματα και καταστάσεις αυτό. Πως δηλαδή οι ομάδες, οι συμμορίες που λένε τα κανάλια, μετακινούνται και πως διαμορφώνονται οι ζώνες. Τώρα, αυτό τον καιρό, οι μαύροι είναι σαν μια παλίρροια που περιστρέφεται γύρω από την Ομόνοια. Φαντάσου, πως οι μαύροι έγιναν η αιτία κάποια στιγμή, να προκύψει μια οργανωμένη αντίδραση από τα τζάνκια. Επειδή μας είχαν τρελάνει στο ΄΄πακέτο΄΄, στη ΄΄ψιλοκαλή΄΄ σταματήσαμε να ψωνίζουμε απ΄αυτούς... πως έγινε η συνεννόηση? Δεν ξέρω, ωσμωτική διαδικασία μάλλον. Αυτό πάντως συνέβαλλε στο να χάσουνε τις σταθερές πιάτσες. Συνδικαλισμός έτσι? Εσύ δεν μου είχες πει για εκείνο το γκράφιτι που είδες κάποτε σε ένα τοίχο στο Amsterdam? Junkies will do the revolution? Ε.. κάτι τέτοιο...Υπάρχουν όρια στην εκμετάλλευση. Ακόμα και στην πρέζα. Η πρέζα... το απαραίτητο παυσίπονο στην οδύνη που επιφέρει στο άτομο, ο οργανισμός της πόλης. Από την εποχή του διαφωτισμού έτσι? Θυμήσου τον De Quincey... >>

<<Τελευταία, ανακάλυψαν κάτι συνταγές για παρασκευή κάποιου σταφ που το πουλάνε στο δρόμο σαν κοκαΐνη, ενώ είναι μάλλον κάποιο παράγωγο αμφεταμίνης ή και τίποτα ακόμα χειρότερο, πάντως απ΄ αυτά που χρειάζεται σαν εργαστήριο για να φτιαχτούν, μια κουζίνα με τέσσερα μάτια το πολύ και άντε και ένα φουρνάκι. Οι πιο πολλοί από αυτούς που βλέπεις να βαράνε ενέσεις στον δρόμο, δεν βαράνε ηρωίνη, αυτό βαράνε. The Greek Crack. Coca for the masses, η γκλαμουριά στο πεζοδρόμιο. Τα καλά του φιλελευθερισμού για όλους. Δημοκρατικές διαδικασίες. Τι νιώθει ο αγχωμένος golden boy ρε παιδί μου Ένα άγχος, μια υπερένταση νιώθει γενικώς. Θες οι δουλειές, θες οι γκόμενες, τα power games? Ε.. το ίδιο αποτέλεσμα έχει κι αυτό το σταφ άμα το βαρέσεις. Ένα τυφλό άγχος νιώθεις. Βλέπεις τα πάντα γύρω σου, ανθρώπους, κτίρια, δρόμους, σαν το ντεκόρ της κίνησης σου και μάλιστα τυφλά, άφωτα, έτσι όπως πρέπει. Δεν χρειάζεται να ξέρεις για πιο λόγο πραγματικά αγχώνεσαι. Αρκεί νάχεις το feeling. Να υποτάσσονται όλα γύρω σου στο αίσθημα του άγχους σου και εσύ σ΄αυτά. Σαν Golden boy σου λέω ακριβώς. Δουλεία.>>

<<Μέχρι πριν λίγα χρόνια έβρισκες ακόμα καβάτζες στο κέντρο. Παίζανε οι στοές. Όπως η στοά Λουμίδη. Γιατί τι ζητά από την πόλη το τζάνκι? Μια εσοχή, μια στοά να κόβει ο αέρας να μπορεί να καπνίσει την πρέζα. Αυτό κυρίως ψάχνει, μια διευθέτηση της σχέσης με τον αέρα. Τώρα η πόλη έχει κλειδώσει κάθε άνοιγμα της, εσοχές, καβάτζες, όλα κλειδωμένα. Γι΄αυτό και βαράνε φόρα παρτίδα στους δρόμους. Φταίνε κυρίως τα τζάνκια γι΄αυτό. Κάνανε κατάχρηση της ανεκτικότητας των ανθρώπων. Λέει ο άλλος για παράδειγμα σε κάποιους που έχουν καβατζωθεί σε μια είσοδο, ΄΄φύγετε για κάνα μισάωρο να κατεβάσω τα παιδιά μου να πάνε σχολείο΄΄. Και δεν φεύγουνε...εκεί ...βαράνε. Ε τι θα κάνει δεν θα κλειδώσει? Η στοά Λουμίδη ΄΄κόπηκε΄΄ γιατί άρχισαν να σκάνε πολλοί και σε κάποιες φάσεις έμοιαζε λίμνη από τα αίματα που τρέχαν από τα βαρέματα. Κρίμα, ήταν ωραία καβάτζα και υπήρχε κάποιου είδους συνύπαρξη με μερικούς παλιούς δικηγόρους ποινικολόγους, που είχαν γραφεία στους ορόφους. Κάποιοι μας συνέδραμαν. Καταλάβαιναν. Τώρα είναι άγρια τα πράγματα. Παίζει το σύστημα ΄΄δαγκάνα΄΄.Οι ΄΄δαγκάνες΄΄ στις πόρτες ο μηχανισμός δηλαδή που τις κλείνει αυτόματα αλλά αργά, είναι φετίχ για τα τζάνκια. Μπαίνει κάποιος στο κτίριο και μέχρι να κλείσει η πόρτα βάζουν το πόδι και τη σταματούν. Μπαίνουν μέσα και καβατζώνονται. >>

<<Δεν υπάρχει τίποτα που να μην είναι κόλαση μέσα στο ΄΄γκέτο΄΄. Αν για κάποιο λόγο λείψεις και δεν σε δουν ΄΄οι γνωστοί΄΄ για κάποιες μέρες, αυτό σημαίνει ή πως πέθανες ή είσαι σε κανένα νοσοκομείο ή στη φυλακή. Κανείς δεν πιστεύει πως υπάρχει τρόπος εξόδου. Όσοι είναι ΄΄μέσα΄΄ έχουν ξεχάσει το΄΄έξω΄΄.>>

<<Οι Έλληνες χρήστες είναι οι πιο τραγικές περιπτώσεις γιατί είναι μόνοι τους.Οι αλλοδαποί ομαδοποιούνται πάντα. Σημαντικότατο να ανήκεις κάπου. Εμείς είμαστε μοναχικά στοιχεία. Πολύ επικίνδυνο, είμαστε στο έλεος τους. Στην πέφτουν ακόμα και μέρα μεσημέρι π.χ. στην Πανεπιστημίου. Πάνω στο πέσιμο, συνήθως μπαίνει στη μέση ένας άλλος Έλληνας, ο ΄΄διαιτητής΄΄. Δεν παίρνει το μέρος σου όμως. Σου λέει κάτι θα τους έκανες για να στην πέφτουν, κάνα ΄΄πακέτο΄΄ θα τους έδωσες. Έτσι, βοηθά τους άλλους για να βγάλει κάτι από αυτά που θα σου πάρουν, κάνα φράγκο, κινητό, τέτοια. Έχει και την ελπίδα να μισοχωθεί στην ομάδα των αλλοδαπών. Δύσκολο βέβαια, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Μεγάλες κόντρες γίνονται για τις καβάτζες στα κτίρια μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών. Αλλά χαμένη υπόθεση για τους Έλληνες γιατί είπαμε, είμαστε μοναχικά στοιχεία. Ατομικισμός... και γι΄αυτό εντελώς ξένοι στην πόλη μας.>>