Sunday 30 January 2011

Judith Butler – Ζωές που δεν είναι άξιες πένθους



Αναδημοσίευση από το re-public.

Μία συζήτηση με την Judith Butler για τη έννοια του πένθους : την Αντιγόνη, το δημόσιο θρήνο, την παραγωγή πληθυσμών που δεν είναι «άξιοι πένθους», τη θυματοποίηση, και την σημασία τους στη διεύρυνση της έννοιας της “ζωής που μπορεί να βιωθεί”, που αξίζει να προστατευτεί, που αξίζει να αξίζει.


Νέλλη Καμπούρη: Στη τελευταία σας δουλειά, αναφέρεστε όλο και πιο συχνά στα σύνορα και στα όρια της κυριαρχίας. Ποιες είναι οι έμφυλες – σεξουαλικοποιημένες διαστάσεις τους?



Judith Butler: Πιστεύω ότι είναι δυνατόν να σκεφτούμε κάποιες μορφές ψυχολογίας του εγώ, καθώς επίσης και Κλαϊνικής ψυχανάλυσης που να καταγραφούν τα σημάδια της πολιτικής κυριαρχίας στην ψυχή. Ποιού είδους εγώ ή ποιού είδους ψυχή θεωρεί πολύτιμη την ίδια την αδιαπέραστή της διάσταση πέρα από οποιαδήποτε μορφή σύνδεσης και αλληλεξάρτησης; Η αίσθηση που έχω είναι ότι το «σύνορο» του εγώ λειτουργεί διαφορετικά κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες του έθνους-κράτους, ιδιαίτερα όταν υπάρχει ο φόβος της «εισβολής», όταν η «εσωτερική ακεραιτότητα» ανάγεται στην υψηλότερη αξία, και όταν κυριαρχεί η άρνηση της αλληλεξάρτησης, ιδιαίτερα της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης.


Για εμένα ήταν ξεκάθαρο ότι αντιδρώντας στην 11η του Σεπτέμβρη, η Αμερικανική κυβέρνηση σε συνδυασμό με κάποια δουλοπρεπή (abject) ΜΜΕ προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα εθνικό υποκείμενο που να είναι υπέρμετρα αρσενικοποιημένο ούτως ώστε να μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται ως αδιαπέραστο, άτρωτο, αμείλικτα επιθετικό, και διαρκώς αρνούμενο τους σημαντικούς διεθνείς του δεσμούς. Το ερώτημα έχει να κάνει με το πώς το εθνικό υποκείμενο αντιδρά στην ξαφνική συνειδητοποίηση της ίδιας του της αδυναμίας! Εξάλλου αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δέχτηκαν επίθεση εντός των συνόρων τους μετά το Πέρλ Χάρμπορ κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αδράξουν την ευκαιρία να αναγνωρίσουν την ίδια τους την αδυναμία και να αναγνωρίσουν επίσης την πιθανότητα γενίκευσης της αδυναμίας τους, μια κίνηση που θα ενδυνάμωνε διεθνείς και δια-εθνικές συμφωνίες που έχουν σκοπό να μειώσουν το ρίσκο της βίας. Η στρατηγική τους όμως, ήταν να αποκηρύξουν αυτήν ακριβώς την αδυναμία.


Αυτή η εκδοχή του εθνικού υποκειμένου δημιουργήθηκε (σαν ένα είδος εξαναγκαστικά εδραιωμένου φαντασιακού του έθνους) μέσα από την κανονιστική ρύθμιση του πώς αντιλαμβανόμασταν και αντιδρούσαμε στο θάνατο. Ο θάνατος όσων πέθαναν στις επιθέσεις στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου δεν θεωρήθηκε απλά «άξιος πένθους», αλλά εξυψώθηκε στο επίπεδο μιας ασυνήθιστα εξαγνισμένης υπόστασης. Από την άλλη πλευρά, όμως, μας απαγορεύτηκε να δούμε τους νεκρούς του πολέμου – και αυτό ισχύει μέχρι σήμερα- που σημαίνει ότι παραμένει κρίσιμη για τους σκοπούς του πολέμου η κανονιστική ρύθμιση του οπτικού πεδίου όπου μπορεί κανείς να απαντήσει το θάνατο. Ορισμένες ζωές είναι άξιες πένθους και άλλες δεν είναι, κι αυτό λειτουργεί σαν καθαγιασμός της βίας που ασκούμε, και επιτρέπει την άρνηση της δικής μας επισφάλειας. Αυτοί, τους οποίους σκοτώνουν οι ΗΠΑ, δεν αποτελούν πραγματικά «έμβια όντα» αλλά πληθυσμούς που απειλούν την «ζωή» όπως την ξέρουμε. Πρόκειται για ένα ολέθριο σχίσμα που διαμορφώνει την κουλτούρα του πολέμου.


Νέλλη Καμπούρη: Κατά πόσο είναι δυνατόν να επινοήσουμε στρατηγικές και να ξανασκεφτούμε τη βία ούτως ώστε να παράγουμε θετικά υλικά αποτελέσματα και κοινωνικούς δεσμούς;



Judith Butler: Μου αρέσει πάρα πολύ η ιδέα της σχέσης μεταξύ των γυναικών σαν κοινωνική μορφή που αναπαριστά την αλληλεξάρτηση. Η αίσθηση που έχω είναι ότι κάποιες ηθικές αρχές γίνονται εμφανείς και εφαρμόζονται μόνο μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές καταστάσεις. Έτσι, κατά η γνώμη μου, δεν υπάρχει ηθική πέρα από την κοινωνική πρακτική και το πεδίο της εξουσίας. Μου φαίνεται ότι οποιαδήποτε απόφαση προς την κατεύθυνση του να ασκήσουμε βία ή να αρνηθούμε τη βία εμπεριέχει μια ηθική διάσταση, καθώς αναφέρεται στην συμπεριφορά και στο είδος του σκεπτικού που αποδίδουμε σε κάθε σχέση με τη βία που υιοθετούμε. Δεν θα βρισκόμασταν, όμως, σε τέτοιου είδους καταστάσεις αν δεν υπήρχε η πολιτική επιθετικότητα και πιο συγκεκριμένα οι κοινωνικές μορφές της επιθετικότητας αυτής. Το φεμινιστικό κίνημα της αυτό-άμυνας είναι συγχρόνως μια ηθική και μια πολίτική πρακτική. Δεν θα υπήρχε ανάγκη για κάτι τέτοιο αν δεν υπήρχε η βία κατά των γυναικών. Κι όμως αυτό προσδίδει στις ηθικές αρχές κοινωνική μορφή.


Νομίζω επίσης ότι υπάρχουν συμμαχίες στην Παλαιστίνη, η δουλειά του κινήματος Ta-ayush, Αναρχικοί ενάντια στο Τείχος και διάφορα άλλα εκπαιδευτικά και καλλιτεχνικά προγράμματα εντός της Παλαιστίνης που διαρκώς προσπαθούν να πάρουν το ρίσκο της μη-βίας.



Νέλλη Καμπούρη: Μιλάτε πολύ συχνά για υποκείμενα και κοινωνικές ομάδες, των οποίων οι θάνατοι δεν είναι «άξιοι δημόσιου πένθους». Επαναλαμβάνοντας την Αντιγόνη, θα μπορούσαν ίσως αυτές οι πράξεις πένθους να μεταμορφωθούν σε μορφές αντίστασης όταν γίνονται αντικείμενο δημόσιου πένθους;



Judith Butler: Ναι, μπορούμε να αναλογιστούμε το δημόσιο πένθος για τους «εξαφανισμένους» στη Χιλή και την Αργεντινή, τις μεγάλες διαδηλώσεις για το AIDS που συμπεριελάμβαναν εξαιρετικά θεατρικές προσπάθειες σηματοδότησης και θρήνου για ζωές που δεν είναι «άξιες πένθους». Οι σύγχρονοι πόλεμοι δεν βασίζονται μόνο στην απουσία απεικονίσεων των θυμάτων του πολέμου αλλά και στις συστηματικές προσπάθειες παραγωγής ορισμένων πληθυσμών που δεν είναι «άξιοι πένθους». Έχει ενδιαφέρον ότι είχε απαγορευτεί στην Αντιγόνη να πενθήσει δημόσια τον αδελφό της. Ο Κρέων δεν προσπαθούσε απλά να ελέγξει την δημόσια προβολή της πίστης της, αλλά να αποφασίσει ποιος είναι που θα πρέπει να θεωρείται σαν συγγενής. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο διεκδικεί αυτόν τον δεσμό γίνεται μια προσπάθεια αμφισβήτησης του κυριαρχικού ελέγχου αυτού που θεωρείται και αυτού που δεν θεωρείται ως συγγένεια. Γενικότερα μπορούμε να αντιληφθούμε την σημασία του δημόσιου πένθους όταν εκείνοι που πενθούνται υποτίθεται ότι είναι ζωές που δεν είναι άξιες πένθους. Μια ζωή που δεν θα έπρεπε να πενθείται είναι επίσης μια ζωή που δεν θα έπρεπε να υπάρχει καθόλου, της οποίας η «άρνηση» έχει χτιστεί μέσα στην ίδιο της τον δημόσιο προδιορισμό. Νομίζω ότι ο πόλεμος θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να ξεκινήσει αν κάποιοι πληθυσμοί θεωρούνταν σαν κομμάτι αυτού που υπάρχει, δηλαδή σαν κάποιοι που οι ζωές τους είναι νομιμοποιημένες.



Νέλλη Καμπούρη: Νομίζω, όμως, ότι υπάρχουν και παραδειγματικά θύματα των οποίων οι ζωές «πενθούνται» καθημερινά στα πλαίσια των ανθρωπιστικών πολιτικών, αποστολών και προγραμμάτων. Μπορεί να είναι ανώνυμα και σιωπηλά αλλά την ίδια στιγμή είναι ιδιαίτερα ορατά. Μπορούμε να σκεφτούμε τα σύνορα, το όρια, τη βία και το πένθος εκτός της παραδειγματικής θυματοποίησης ορισμένων κατηγοριών (για παράδειγμα αθώων θυμάτων, προσφύγων, γυναικόπαιδων, θυμάτων της παράνομης διακίνησης προσώπων, Μουσουλμάνων γυναικών) ;



Judith Butler: Βεβαίως και είναι σημαντικό να εντοπίσουμε και να γνωρίζουμε την θυματοποίηση, αλλά θα ήταν λάθος αν θεωρούσαμε την θυματοποίηση ως παράδειγμα της πολιτικής υποταγής. Φυσικά, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπάρχει πιθανότητα αντίστασης, στις περιπτώσεις εκείνες όπου κυριαρχεί υπέρμετρος εξαναγκασμός, αλλά σε άλλες περιπτώσεις ο εξαναγκασμός ανατρέπεται μέσα από διάφορες πρακτικές ανυπακοής, μέσω μορφών ανέλπιστης αλληλεγγύης και συλλογικής δράσης. Δεν αρκεί να έχουμε πολιτικές που απώτερος σκοπός τους είναι το «δημόσιο πένθος». Το νόημα του δημοσίου πένθους είναι να διευρύνουμε τις ιδέες που έχουμε για το τι είναι εκείνο που αποτελεί μια ζωή που μπορεί να βιωθεί, να διευρύνουμε την αναγνώριση αυτών των ζωών που αξίζει να προστατευτούν, που αξίζει να αξίζουν. Αυτό είναι σημαντικό όχι σαν ατομική δραστηριότητα αλλά σαν κάτι που δεν συμβαίνει απλά δημόσια αλλά έχει την δύναμη να επαναπροσδιορίσει την δημόσια σφαίρα.


Πιστεύω ότι θα πρέπει να αναπτύξουμε την έννοια της «κριτικής αναγνώρισης» που θα έχει να κάνει με την αναζήτηση αναγνώρισης στα πλαίσια των υφιστάμενων κανόνων (για παράδειγμα διεύρυνση των υπάρχοντων κανόνων για την ισότητα και την δικαιοσύνη), αλλά επίσης και να θέσουμε ερωτήματα και να αμφισβητήσουμε τον τρόπο προσέγγισης και τον χαρακτήρα των κανόνων αυτών. Αν απλά αναζητούμε αναγνώριση είμαστε δέσμιοι των υπάρχοντων κανόνων. Αλλά αν νοιαζόμαστε για εκείνους που δεν μπορούν ποτέ να λάβουν αναγνώριση από τους υφιστάμενους κανόνες ( ή ακόμα και την επέκτασή τους) τότε μπορούμε να αναδείξουμε νέες κοινωνικές μορφές, ακόμα και νέους κανόνες. Αυτό σημαίνει να θέσουμε σε αμφισβήτηση τα όρια του αναγνωρίσιμου και να διαμορφώσουμε πολιτικές ακριβώς στο σημείο αυτό.


Labels: , , , , ,

17 Comments:

Anonymous Anonymous said...

Thanks for every other wonderful article. The place else could anyone get that type of information
in such a perfect method of writing? I have a presentation next week,
and I am at the search for such information.
Also visit my site : make an app

23 November 2012 at 06:32  
Anonymous Anonymous said...

Pretty! This was an extremely wonderful article.
Thanks for providing this info.
Feel free to surf my site ... piano lessons

1 December 2012 at 19:59  
Anonymous Anonymous said...

Sweet blog! I found it while searching on Yahoo News.
Do you have any tips on how to get listed in Yahoo News? I've been trying for a while but I never seem to get there! Cheers
Also visit my blog post - samson tobacco

14 December 2012 at 03:32  
Anonymous Anonymous said...

Hello there, just became alert to your blog through Google, and found that it's truly informative. I'm gonna watch out for brussels.
I will appreciate if you continue this in future. Numerous people will be benefited from your writing.
Cheers!
My website - erinmore

14 December 2012 at 08:00  
Anonymous Anonymous said...

Why visitors still use to read news papers when in this technological world all
is presented on net?
My site :: amber leaf

15 December 2012 at 07:22  
Anonymous Anonymous said...

Heya i am for the first time here. I came across this board and I to find It truly useful & it helped me
out much. I am hoping to provide one thing again and help
others like you helped me.
My web blog :: old holborn tabak

15 December 2012 at 09:25  
Anonymous Anonymous said...

It is really a nice and helpful piece of information. I'm glad that you just shared this helpful info with us. Please keep us up to date like this. Thanks for sharing.
My web site - http://kitapcil.com/blogs/user/RoderickMi

6 January 2013 at 01:49  
Anonymous Anonymous said...

It's going to be ending of mine day, except before finish I am reading this impressive post to increase my knowledge.
Here is my webpage tattoo removal cost

6 January 2013 at 03:37  
Anonymous Anonymous said...

Every weekend i used to visit this web site, because i want enjoyment,
since this this site conations really nice funny data too.
My weblog diablo 3 guide

6 January 2013 at 05:27  
Anonymous Anonymous said...

Every weekend i used to go to see this web page, for the reason that i
want enjoyment, as this this web site conations in fact fastidious funny stuff too.
My site - xitti.com

6 January 2013 at 08:23  
Anonymous Anonymous said...

Strong research and planning is what is essential for implementing
an efficient online reputation management program

Also visit my page: rip off report

6 April 2013 at 03:03  
Anonymous Anonymous said...

While fish oil studies and consumer reports regarding the health value of omega3 has been positive, the demand for it has also
increased

my web site - top reasons to buy fish oil

7 April 2013 at 16:47  
Anonymous Anonymous said...

Occasionally laser surgery will be used in order to deal with the problem.
As a word of caution you should also never try to manually remove the warts
yourself, as that can lead to the virus spreading. Extended hair can cause your physique pimples
to get worse if you do not wash it typically, and make confident that it is genuinely cleanse.



My web blog Skin tags removal

8 April 2013 at 09:00  
Anonymous Anonymous said...

Spending hundreds of dollars playing games, buying useless souvenirs and waiting in line for
expensive corn dogs

my webpage ... SixFlagsTicketsCoupons.com

11 April 2013 at 05:51  
Anonymous Anonymous said...

How to create an effective online dating profile to
attract successful dating opportunities. People can choose among those social networks which are
the best dating sites. Here are few never told tricks to impress woman
online effortlessly.

Here is my website - Tao Of Badass

13 April 2013 at 04:40  
Anonymous Anonymous said...

You can work from the comfort of your very own pad and make up your own schedule.

Many apps are either too limited or downright wrong in their portraying of guitar chords, Chord.
Record your show or even better, video tape it, so you can give yourself constructive criticism after your show when you review the tape.



My website: how to learn to play guitar

16 June 2013 at 00:25  
Blogger Unknown said...

ninest123 16.02
louis vuitton, louis vuitton, longchamp outlet, ray ban sunglasses, michael kors outlet, michael kors outlet, michael kors, nike free, longchamp outlet, louboutin, ugg boots, burberry, prada outlet, tiffany jewelry, oakley sunglasses, michael kors outlet, michael kors outlet, uggs on sale, burberry outlet online, tory burch outlet, prada handbags, oakley sunglasses, polo ralph lauren outlet, ugg boots, ugg boots, nike outlet, louboutin outlet, michael kors outlet, louis vuitton outlet, chanel handbags, jordan shoes, ugg boots, christian louboutin outlet, longchamp, replica watches, ray ban sunglasses, cheap oakley sunglasses, tiffany and co, nike air max, oakley sunglasses, louis vuitton, replica watches, louis vuitton outlet, polo ralph lauren outlet, ray ban sunglasses, louboutin shoes, oakley sunglasses, nike air max, gucci outlet

4 February 2016 at 05:53  

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home