Becoming Dragon

Becoming Dragon, 3 Minute Documentation from azdel slade on Vimeo.

Δημοσιεύτηκε στο πέμπτο τεύχος του περιοδικού Κοντέινερ, με αφιέρωμα στο κοινωνικό φύλο.

<<Γίνομαι κάτι άλλο. Αυτή τη στιγμή, βρίσκομαι σε μετάβαση. Εσκεμμένα βαδίζω προς το άγνωστο. Βρίσκομαι μεταξύ διαφορετικών πραγματικοτήτων. Μπορώ μόνο να φανταστώ τι θέλω να γίνω, και μετά να διαλέξω αυτό το νέο πράγμα που μου είναι ακατανόητο, ασύλληπτο. Δεν μπορώ να γνωρίζω την πραγματικότητα αυτού που έχω διαλέξει να γίνω, που επιθυμώ να γίνω. Η απόφαση μου να μεταμορφωθώ δεν μπορεί ποτέ να είναι απόλυτα σωστή, γιατί βασίζεται σε μια αυταπάτη, μια φαντασία, είναι μια λάθος σύλληψη που περιέχει πολύ λίγα δεδομένα, και όχι τις πλούσιες λεπτομέρειες της ενσώματης ζωής>>.

<<Καθώς η μεταμόρφωση αρχίζει, άγνωστα συμβάντα αρχίζουν να πραγματώνονται, όπως το να βλέπω τα βυζιά μου στον καθρέφτη για πρώτη φορά από κοντά, αφού έχω ξυρίσει το στήθος μου, να αισθάνομαι την κίνηση του οργασμού μου να αλλάζει σε κάτι άλλο, διαφορετικό, ή να περπατώ στο δρόμο σαν κορίτσι, απαρατήρητη χωρίς την ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής>>.

Τα παραπάνω είναι περιγραφές από το πρότζεκτ Becoming Dragon*, που σύμφωνα με την/τον δημιουργό του, τη διαφυλική (transgender) περφόρμερ Micha Cárdenas, αποσκοπεί να ερευνήσει την αναγκαιότητα του ενός έτους τεστ, που οφείλουν να περνούν τα διαφυλικά άτομα στην πραγματική ζωή, ζώντας σαν άτομα του φύλου που επιθυμούν να γίνουν, προκειμένου να πάρουν την έγκριση χειρουργικής αλλαγής φύλου. Η Cárdenas αναρωτιέται αν αυτή η περίοδος θα μπορούσε να αντικατασταθεί με ένα χρόνο αντίστοιχης εμπειρίας στον εικονικό κόσμο της Second Life. Κατά την διάρκεια της περφόρμανς η Cárdenas, έζησε για 365 ώρες αποκλειστικά μέσα στον εικονικό κόσμο, έχοντας φορέσει ένα ειδικό εξοπλισμό, έτσι ώστε να βλέπει και να ακούει μόνο ότι συνέβαινε στη Second Life, καθώς και ένα σύστημα συλλογής των δεδομένων κίνησης (motion capture) για να μπορεί να κινείται μέσα στον κόσμο. Λέει πως η επιλογή του άβαταρ ενός δράκου, συνδέεται με την ιστορία των δράκων σαν μαγικών πλασμάτων, ικανών να αλλάζουν μορφή και να μεταφέρονται (teleport) στο χώρο, κάτι που ταιριάζει απόλυτα στη Second Life. Αναρωτιέται επίσης, ποιες είναι οι πιθανότητες που διανοίγονται με τη χρήση τεχνικών μικτής πραγματικότητας (mixed reality), να κατασκευαστούν νέα είδη φύλων έξω από τους περιορισμούς του ανδρικού/γυναικείου φάσματος. Κατά την διάρκεια της έρευνας και της εξέλιξης του πρότζεκτ η Micha Cárdenas άρχισε στην πραγματική ζωή, την αναγκαία λήψη ορμονών για την αλλαγή φύλου.

Συνεχίζοντας την περιγραφή της εμπειρίας της η Cárdenas λέει επίσης πως:

<<Μια performance μικτής πραγματικότητας που χρησιμοποιεί έναν online τρισδιάστατο κόσμο, απλώς τονίζει τη φαντασιακή διάσταση των καθημερινών μας αλληλεπιδράσεων στο φυσικό κόσμο, με το να αναφέρεται στο φυσικό, αναταράσσοντας τις μνήμες μας και τις αντιλήψεις μας για το ενσώματο.

Η μίξη του πραγματικού και του φαντασιακού καταλήγει να είναι πιο πραγματική κατάσταση ακριβώς επειδή μπορεί να πραγματώσει τη μίξη. Ενώ κάποιος μπορεί να σχεδιάσει, να ζωγραφίσει τη φαντασίωση κάποιου ή να την περιγράψει με λέξεις, οι τρισδιάστατοι εικονικοί κόσμοι μας μεταφέρουν ένα βήμα πιο κοντά στο να δούμε να ξετυλίγονται μπροστά από τα μάτια μας, τα φαντασιακά φιλμ που παίζονται πίσω από τα μάτια μας. Παρόλαυτα, έχουμε ακόμα πολλά βήματα να διανύσουμε για να βρεθούμε πιο κοντά στα όνειρα μας. Στα όνειρα μου μυρίζω, αισθάνομαι το σώμα μου σε δράση, έχω αισθήσεις που προέρχονται από τα σπλάχνα μου, όμως το λογισμικό της Second Life είναι πολύ μακριά ακόμα από το να προσομοιώσει τέτοιες πτυχές της πραγματικότητας.>>

Σε ένα εικονικό κόσμο, η online ταυτότητα είναι δυνητικά πολύ πιο ευέλικτη από την πραγματική ταυτότητα, επιτρέποντας εύκολες αλλαγές της φυλής, της τάξης, του κοινωνικού φύλου, της ηλικίας, του κοινωνικο/οικονομικού στάτους, ακόμα και του βιολογικού είδους. Ο εικονικός κόσμος προσφέρει πιο ελεύθερο αυτοπροσδιορισμό, που συμπεριλαμβάνει πολλαπλές ταυτότητες ή και κοινή ταυτότητα. Μέσα σ αυτούς τους κόσμους υπάρχει έλλειψη κανόνων συμπεριφοράς ή έτοιμων συνταγών συγκρότησης. Φυσικά, όλο αυτό δεν είναι απλά ένα παιχνίδι μόνο. Οι αλλαγές που συντελούνται εκεί στους τομείς της εργασίας, του κοινωνικού και της οικονομίας, ίσως είναι ένα σημαντικό κομμάτι για την κατανόηση όλων αυτών των εγχειρημάτων και των διάφορων πρότζεκτ.

Στο δοκίμιο του: <<The Price of Bodies: A Hedonic Pricing Model of Avatar Attributes in a Synthetic World>> ο Edward Castronova**, παρατηρεί ήδη από το 2004 μια ευημερούσα οικονομία χαρακτήρων (avatars) σε ιστότοπους όπως το ebay και το playerauctions.com, εξίσου για θηλυκούς και αρσενικούς χαρακτήρες. Μάλιστα διακρίνει διαφορές ανάμεσα σε εικονικούς κόσμους όπως το World of Warcraft όπου η αξία βασίζεται σε ανδρικά χαρακτηριστικά, με τη μορφή πολεμικών ικανοτήτων και εξοπλισμών (πανοπλίες και όπλα) ενώ αντίθετα στη Second life η αξία των άβαταρς έχει περισσότερο θηλυκή διάσταση, καθώς μετριέται με βάση τα ρούχα και τα διάφορα αξεσουάρ, κοσμήματα κτλ. Σε κάθε περίπτωση, το κοινωνικό φύλο στην εικονική του διάσταση έχει μια οικονομική αξία, <<την τιμή του σώματος>>. Απ΄ότι φαίνεται στον κόσμο των μπίζνες η εικονική αλλαγή φύλου δεν αποτελεί θέμα. Έτσι, δεν ακούγονται παράξενες οι δηλώσεις του Peter Finn, υψηλόβαθμου στελέχους της IBM, που λέει: <<Έχουμε πολλούς άνδρες που ντύνονται σαν γυναίκες μέσα στους εικονικούς κόσμους όταν έχουν επαγγελματικά ραντεβού με πελάτες. Είμαστε περήφανοι γι αυτούς>>, τονίζει.

Οικονομικά μιλώντας, η ρευστότητα που ορίζει το κοινωνικό φύλο στους εικονικούς κόσμους αδιαμφισβήτητα αλλάζει την οικονομική αξία του άβαταρ, αλλάζοντας επίσης την οικονομία της κατασκευής ρούχων και άλλων αντικειμένων.

Χρειάζεται αρκετή έρευνα για να γίνει γνωστό πως συμβαίνει αυτό και ποιες είναι οι επιπτώσεις τόσο στην οικονομία των εικονικών κόσμων όσο και στην επίδραση που έχουν στην πραγματική οικονομία. Εξίσου χρειάζεται έρευνα και ανάλυση των κοινωνικών επιπτώσεων που έχει η εμφάνιση του συστήματος του ρευστού κοινωνικού φύλου. Ενώ η οικονομία του ματεριαλισμού που γνωρίζουμε τόσο καλά στον πραγματικό κόσμο, καταρρέει έχοντας μετατραπεί σε μια γενικευμένη οικονομία καζίνου (Casino-capitalism), οι εικονικοί κόσμοι βοηθούν στην ανάδυση μιας νέας οικονομίας, της οικονομίας των ονείρων και μιας νέας μορφής κοινωνικής πραγματικότητας όπου οι διακρίσεις ανάμεσα στα κοινωνικά φύλα, διαλύονται με απροσδόκητους τρόπους, ακατανόητους ακόμα και γι αυτούς που βιώνουν τις εμπειρίες. Την ίδια στιγμή, και ενώ εξαφανίζονται δεκάδες -αν όχι εκατοντάδες είδη ζωής- στον πλανήτη, οι άνθρωποι επινοούν και κατασκευάζουν άβαταρς που παραπέμπουν σε διαφορετικά βιολογικά είδη -φανταστικά ή όχι- για παράδειγμα τα furries***, ταυτίζονται μ΄ αυτά ,συμπεριφέρονται σαν αυτά, συμβάλλοντας στο πανηγύρι της δημιουργίας της νέα σκηνής του theatro mundi.

Όμως παρότι οι online χαρακτήρες δεν δεσμεύονται από κανόνες, τείνουν να αυτορυθμίζουν την εμφάνιση τους και πολύ συχνά να καθρεφτίζουν απλώς την ανθρώπινη συμπεριφορά που έχουν στον πραγματικό κόσμο. Ενώ είναι ένας τόπος που μπορείς να ξεφορτωθείς την ΄΄πρώτη ζωή΄΄ σου, τελικά ο κόσμος αυτός καταλήγει να μοιάζει ακριβώς με ένα προάστιο (πιο συγκεκριμένα με τη suburban Αμερική). Είναι καταπληκτικό να παρατηρεί κανείς πως όταν έχουμε όλη την ελευθερία να είμαστε ότι θέλουμε, επιμένουμε να μένουμε σε σώματα που έχουμε μάθει και να ξοδεύουμε τον χρόνο μας σε κοινότοπες δραστηριότητες σαν το shopping. Στους εικονικούς κόσμους γινόμαστε υπερβολικά επιφανειακοί όπως για παράδειγμα να αναπαράγουμε τη στερεοτυπική γυναικεία ανατομία (μεγάλα στήθη, στητά οπίσθια). Αυτό είναι τελικά και το εντυπωσιακό με αυτούς τους κόσμους. Ενώ σαν τεχνολογία δηλαδή σαν εργαλειακή εφευρετικότητα παρέχουν την δυνατότητα απελευθέρωσης ή έστω μιας κριτικής στάσης απέναντι στη δεδομένη και αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των main stream media, τελικά με την ίδια την κατασκευή, τη συμμετοχή και τη χρήση από μας τους ίδιους αυτών των εργαλείων, καταλήγουν να μας παγιδεύουν ακόμα περισσότερο. Αναρωτιέμαι, η κοινωνία του θεάματος και ο πολιτισμός της τεχνικής είναι τελικά έννοιες εναλλάξιμες? Μπορεί όμως απλώς επειδή είμαστε on the road, να περιορίζουν την ορατότητα μας οι στροφές του.

* Becoming Dragon: http://arsvirtuafoundation.org/research/2009/08/06/_i-am-transreal_-a-reflection-onof-becoming-dragon-part-2/

** Edward Castronova: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=546921

*** Furries: http://en.wikipedia.org/wiki/Furry_fandom