Thursday 24 September 2009

CIRCUS VITIOSUS _εμείς και το Κράτος ξαναρχόμαστε


Στη Δάφνη επ΄ευκαιρία του ταξιδιού της στη χώρα του Νίτσε.

Σε ένα συνέδριο αφιερωμένο στον Nietzche, που έγινε το 1972 στο Cerisy-la-Salle στη Γαλλία, ο Pierre Klossowski παρουσίασε μια εισήγηση για την έννοια της αιώνιας επιστροφής, δηλαδή της θεμελιώδους ιδέας , κεντρικής στη σκέψη του Γερμανού φιλοσόφου, δίνοντας της το όνομα Circulus Vitiosus. Μέσα στην εισήγηση υπάρχει ένα σημείο που ο Klossowski αναγκαστικά συναντά τη Νιτσεϊκή ιστορική σύλληψη της σχέσης αφεντικού – δούλου (master and slave) έτσι όπως την συνέλαβε ο Νίτσε από τη σκοπιά ΄΄του μετριασμού του ανθρώπου μέσω της οικονομίας΄΄. Σίγουρα εκατό χρόνια μετά το θάνατο του φιλοσόφου και σαράντα πέντε μετά την ερμηνεία του Klossowski, ελάχιστοι (με κάποια γνώση τουλάχιστον της σκέψης του Νίτσε) θα διαφωνούσαν για τις ΄΄προφητικές΄΄ του ικανότητες.

Η σχέση αφεντικών –δούλων για τον Νίτσε, κατέχει θέση υπόβαθρου για αυτή τη κίνηση της ανθρωπότητας που αποκαλούσε ΄΄θέληση για δύναμη΄΄ , δηλαδή τον μετασχηματισμό του ανθρώπου σε κάτι άλλο, προφανώς καλύτερο. Την υπέρβαση δηλαδή της θεϊκής συνθήκης της αιώνιας επιστροφής, αυτού του θεϊκού βίτσιου, που καθίσταται αντιληπτό σαν ένα παραλήρημα που θέτει διαρκώς το δίλημμα: ΄΄αναγνωρίζεις ή όχι ότι οι πράξεις σου δεν έχουν κανένα νόημα ούτε στόχο, αν πρόκειται πάντα για τις ίδιες καταστάσεις επ΄αόριστον επαναλαμβανόμενες΄΄?

Λέει λοιπόν ο Klossowski ερμηνεύοντας τον Νίτσε: Κάθε κυριαρχία οφείλει να προμηθεύσει μια δημιουργία που να μεταστοιχειώνει τη καθαρή βία (αυτή που ασκείται μέσα στα πλαίσια της σχέσης master & slave) σε απόλαυση τόσο γι΄αυτούς που ασκούν βία – και τούτο τόσο στο ηθικό επίπεδο όσο και στο υλικό επίπεδο, δε θα γινόταν παρά με το γεγονός της επικοινωνίας- όσο και γι΄αυτούς που την υφίστανται. Η συναισθηματική και υλική εκμετάλλευση, σε οποιοδήποτε επίπεδο κι αν βρίσκεται, δεν ασκείται στην πράξη παρά για το χρονικό διάστημα που προσφέρεται η ανάγκη να υποστούμε εκμετάλλευση. Η αναγκαιότητα να μεταστοιχειώσουμε τις αξίες προέρχεται από το ότι έχουν εξαντληθεί τα ηθικά αποθέματα μιας εκμετάλλευσης, ως εκ τούτου, πρέπει να βρούμε στα όντα έναν καινούργιο αναβαθμό, όπου η επιθυμία να υποστούν εκμετάλλευση να τους παρέχει το προνόμιο μιας απόλαυσης. Μια ηγεμονία γκρεμίζεται από τη στιγμή που παραγνωρίζει αυτή την αρχή (principe) δημιουργίας εργαλείων προς απόλαυση, που συνιστά μια αξία. Βία και απόλαυση δεν έχουν θεμέλιο από τη στιγμή που εξαφανίζεται η δημιουργία. Η βία του παραλόγου δεν μπορεί παρά να ξανακυλήσει στο βαθμό του παραλογισμού της βίας.

Παρακολουθώντας αυτές τις μέρες τα τεκταινόμενα στη σκηνή της πολιτικής στη χώρα μας, μου είναι αδύνατον να μη κάνω τραγελαφικούς συνειρμούς για τη βία του παραλόγου που διασχίζουμε στη σχέση πολίτες-κράτος, ένας θίασος από θλιβερούς slaves και ακόμα θλιβερότερους masters, έτοιμους να επανιδρύσουν με περηφάνια και κομπασμό το μηδέν. Και βέβαια ούτε λόγος, ούτε η παραμικρή νύξη για κάποια βαθμίδα νέας απόλαυσης. Το 2004 και την ολυμπιακή ευφορία αμφιβάλλω αν τη θυμάται πια ακόμα και το κοριτσάκι που έσβησε τη δάδα κι άνοιξε τη πόρτα στη νύχτα. Νομίζω πως θα ταίριαζε αρκετά καλά σαν ΄΄υπερ-τιτλος΄΄ στη προεκλογική (και μετεκλογική) περίοδο που διανύουμε ο τίτλος της εισήγησης του Klossowski, αλλά ελαφρά παραλλαγμένος. Δηλαδή: Circus Vitiosus.

Το βιβλίο του Pierre Klossowski, κείμενα για τον Νίτσε κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ποταμός, σε μετάφραση Νίκου Ηλιάδη και επιμέλεια Διονύση Καββαθά.

Labels: , ,

6 Comments:

Anonymous Anonymous said...

Γειά χαρά,
την αιώνια επιστροφή την βλέπω εντελώς τεχνικά μέσα από το θεώρημα του Poincare. Μολονότι αντιβαίνει στο Β' θερμοδυναμικό αξίωμα, ακόμη δεν έχει αποφασιστεί πως μπορεί να ισχύουν και τα δύο στο ακέραιο.
Για την πολιτική σκηνή της Ελλάδας και την εν γένει κατάντια της, ας το αφήσουμε καλύτερα...

27 September 2009 at 02:50  
Blogger ilias said...

δεν ξέρω τόσο καλά τον Poincare για να έχω γνώμη σχετικά με τη σύγκριση που προτείνετε. Οι γνώσεις μου σε μαθηματικά τέτοιου επιπέδου είναι πολύ γενικές. Φαντάζομαι αναφέρεστε στις εξισώσεις του για το ΄΄αντιφατικό΄΄ determinist chaos. Θα με ενδιέφερε να καταλάβω περισσότερα. Για τη πολιτική σκηνή ....:)

28 September 2009 at 00:12  
Anonymous Anonymous said...

Χονδρικά λέει το εξής: Ένα διατηρητικό σύστημα, μετά το πέρασμα ικανού χρόνου, περνά πολύ κοντά από την αρχική κατάσταση. Κι όσο πιο πολύ περιμένεις τόσο πιο κοντά θα έλθει.

30 September 2009 at 22:04  
Blogger Unknown said...

lululemon, vans pas cher, hollister, nike roshe, michael kors, michael kors, north face, hollister pas cher, oakley pas cher, true religion jeans, new balance pas cher, north face, coach purses, vanessa bruno, nike trainers, nike free, true religion outlet, burberry, nike air max, ralph lauren pas cher, hogan, ray ban pas cher, louboutin pas cher, nike air max, air max, air jordan pas cher, replica handbags, hermes, abercrombie and fitch, michael kors, nike free run uk, longchamp, true religion jeans, nike blazer, nike huarache, coach outlet, sac guess, converse pas cher, tn pas cher, mulberry, michael kors, nike roshe run, timberland, ray ban uk, ralph lauren uk, true religion jeans, longchamp pas cher, lacoste pas cher, sac longchamp, nike air max, air force

4 February 2016 at 06:53  
Blogger jeje said...

canada goose jackets
polo ralph lauren outlet
kate spade outlet online
ralph lauren outlet
manolo blahnik
uggs outlet
nike air jordan
canada goose jackets
red bottom shoes
coach outlet online

7 July 2018 at 04:14  
Blogger Unknown said...

www0714

asics shoes
swarovski outlet
jimmy choo shoes
ferragamo shoes
oakley sunglasses
oakley sunglasses
canada goose outlet
coach outlet
lakers jerseys








14 July 2018 at 05:18  

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home