Προσποίηση σε δεύτερο βαθμό

                                    Luis Bunuel: Un chien Andalou

Le partage policier du sensible. Ο αστυνομικός επιμερισμός του αισθητού. Το αστυνομικό μοίρασμα , η αστυνομική συμμετοχή στο αισθητό. Μια φράση, μια απόφανση του Jacques Ranciere, άμεσα συνδεδεμένη με ότι εννοούμε ως κοινωνική χειραφέτηση. Η αναδρομή στη καταγωγή της έννοιας της πρότασης του, σύμφωνα πάντα με την ανάλυση του, αρχίζει από την Πλατωνική Πολιτεία σαν τον ορισμό των συγκεκριμένων θέσεων που οφείλουν να κατέχουν οι πολίτες σε σχέση με τα εφόδια που τους έχει παραχωρήσει η φύση, για να περάσει στα χρόνια της διακυβέρνησης της μοναρχίας (ancient regime), μέχρι την τελική μεταμόρφωση της στα χρόνια που ακολούθησαν μετά τη γαλλική επανάσταση.

Ο επιμερισμός του αισθητού λοιπόν, είναι η εμπειρία της συμμετοχής στη ζωή και η παραγωγή του εαυτού, της υποκειμενικότητας μας που συγκροτείται μέσα από αυτή. Σαφέστατα πρόκειται για μια πολιτική πρόσληψης και την ίδια στιγμή για μια τέχνη αποκλεισμού αυτού που δεν πρέπει να προσληφθεί ή ακόμα πιο πέρα, η πολιτική τέχνη της ανατροπής των περιορισμών.

Μια συμμετοχή που είναι μια σχέση ΄΄αρμονίας΄΄  όπως λέει , μεταξύ μιας συγκεκριμένης, απόλυτα ορισμένης θέσης , μιας θέσης που είναι ταυτόχρονα η συγκρότηση του ατόμου που την κατέχει και του εξοπλισμού του, των εφοδίων του δηλαδή, που συνηγορούν στη παρουσία του σε αυτή τη θέση. Το να είσαι δηλαδή εντός ενός συγκεκριμένου χρόνου και χώρου, να έχεις συγκεκριμένη ασχολία ή επάγγελμα και να έχεις εκπαιδευτεί ή να είσαι φυσικά προικισμένος, με άλλα λόγια, σύμφωνα με τους όρους της σύγχρονης γενετικής, να διαθέτεις τα συγκεκριμένα γονίδια που σου επιτρέπουν να αισθάνεσαι, να επικοινωνείς και να κάνεις αυτό που τελικά ταιριάζει επακριβώς στη θέση που κατέχεις.

Η κοινωνική χειραφέτηση, κατά συνέπεια δεν μπορεί να είναι άλλο παρά η κατάλυση , η διάρρηξη αυτού του αρμονικού συνόλου. Η εμφάνιση δηλαδή της δυνατότητας να κατέχει κανείς ένα άλλο χώρο και χρόνο και της ικανότητας να λειτουργεί εξίσου καλά και σε αυτή τη θέση ή ακόμα και σε μια ,φαινομενικά έστω, πολλαπλότητα θέσεων.

Η συνεχής μάλιστα δυνατότητα αλλαγής θέσεων ορίζει τη χειραφέτηση σαν την ανεστραμμένη πραγματοποίηση της αρχικής αποδοχής της ανικανότητας να κατέχει ένα άτομο άλλη θέση από αυτή που του έχει οριστεί και για την οποία είναι προορισμένο και εφοδιασμένο να κατέχει αποκλειστικά (όσο και αποτελεσματικά). 

Η πραγμάτωση της χειραφέτησης σαν μέρος λοιπόν της αντίληψης μιας πραγματικότητας διαφορετικής από αυτή που έχει ορισθεί είτε από την Πλατωνική φύση , είτε από τη διακυβέρνηση των μοναρχικών καθεστώτων , δεν μπορεί να είναι παρά μια χειραφέτηση σε σχέση με το αισθητό. Αυτό που έχει ορισθεί κατεξοχήν (par excellence) ως εικόνα. Η εικόνα του κόσμου συνολικά και τα σημεία των θέσεων που αντιστοιχούν σε κάθε άτομο ως επιμέρους αντιλήψεις της ειδικά.  Άρα η χειραφέτηση δεν είναι τίποτε άλλο από τη διασάλευση της αποκλειστικότητας των σχέσεων μεταξύ της συνολικής εικόνας του κόσμου και των επιμέρους σημείων των ατομικών θέσεων που οφείλουν να τη συνθέτουν.

Η χειραφέτηση που προκάλεσε η Γαλλική επανάσταση και η εμφάνιση της αστικής τάξης, ως κυρίαρχης τάξης, με ευαγγέλιο της την υποταγή στο Κεφάλαιο, (και στους νόμους του) δεν είναι παρά η άναρχη εικονογράφηση μιας χαμένης ενότητας. Μιας αρχικά αποδεκτής αρμονίας που έχει διαρραγεί. Μιας τέχνης της πρόσληψης του αισθητού που ή πρέπει να ξαναβρεί τη συνοχή της, ή πρέπει να επινοήσει κάτι εντελώς καινούργιο.  

Εδώ λοιπόν, η ακρίβεια της διατύπωσης της έννοιας του θεάματος από τον Guy Debord , όχι απλά σαν την εμφάνιση των εικόνων που κρύβουν τη πραγματικότητα, αλλά σαν αυτό που διαχωρίζει τη κοινωνική δραστηριότητα από το κοινωνικό πλούτο που αυτή παράγει, δηλαδή τη συνοχή ανάμεσα στο αποτέλεσμα της δράσης και στην αίσθηση της δράσης, φανερώνει πλήρως τις συνθήκες του δράματος.

Δεν βρισκόμαστε απλά μέσα στη Πλατωνική σπηλιά εκλαμβάνοντας τις σκιές σαν πραγματικότητα , αλλά όσο περισσότερο φανταζόμαστε πως σαν φυλακισμένοι μπορούμε να κατασκευάσουμε εκείνες τις εικόνες που θα μας απελευθέρωναν , τόσο περισσότερο συμβάλλουμε στην επέκταση των δυνατοτήτων του εγκλωβισμού μας.

Όπως ακριβώς πιστεύει ο καταναλωτής πως η ακραία, η έσχατη πράξη κατανάλωσης, θα τον απελευθέρωνε και θα έδινε αναδρομικά νόημα στη μελαγχολική μανία που τελικά ήταν η σύνθεση της ζωής του. Μια ψευδαίσθηση, ακραίας τελικής πράξης κατανάλωσης είναι και η καταστροφή του θεάματος του εμπορεύματος, ή ακόμα πιο πέρα η καταστροφή των διαχωρισμών στη διαδικασία παραγωγής τους. Κάτι που ήδη διαφαίνεται, για να μη πω βγάζει μάτι, στο χώρο των κοινωνικών δικτύων της infosphere , δηλαδή στα social media, όπου οι σχέσεις παραγωγού –καταναλωτή έχουν διαρραγεί με πρόσημο μια ακόμα εκδοχή της χειραφέτησης. Αυτή η κατάσταση ανήκει στη προσποίηση τρίτου βαθμού δηλαδή στη συνέχεια.